Ze zat aan de andere kant van de tafel en was zenuwachtig voor wat het arbeidsdeskundig onderzoek zou brengen. Ik stelde haar gerust: “het gaat om jou en wat wij bespreken is vertrouwelijk”. Ze ontspande enigszins.
Anne-Marie had 5 jaar terug de diagnose borstkanker gehad. Ze was, net zoals velen van ons, de medische molen in gezogen en in de emotionele rollercoaster gestapt. Na de chemo volgende een operatie en daarna bestraling. Vervolgens kreeg zij anti hormonale therapie voor minimaal 5 jaar, mogelijk langer.
Re-integratie
Anne-Marie werkte als docent op een MBO en deed haar werk met liefde en passie. Ze was tijdens de bestralingen gestart met re-integratie voor een paar uur per week achter de schermen. Drie weken na de laatste bestraling, net na de meivakantie was zij weer gedoseerd gaan lesgeven. Wat had zij het contact met de studenten gemist en wat was zij blij dat ze weer voor de klas stond!
Vermoeidheid
Het re-integreren in het eigen werk voor de klas viel haar soms wel zwaar. Ze was dan vreselijk moe en ze merkte ook wel dat ze zich dan minder goed kon concentreren. Anne-Marie werkte vier dagen in de week, vrijdag was ze vrij. In haar weekend deed ze niet veel, ze moest dan echt bijkomen van het werken. Op basis van volhouden en wilskracht lukte het haar om ruim voor het einde van de twee jaar re-integratie weer voor 32 uur aan het werk te zijn in haar eigen werk. Eindelijk kon zij zich beter melden bij haar werkgever! Wat was Anne-Marie daar blij mee!
Kort lontje
Een half jaar later merkte Anne-Marie dat het vier dagen aaneengesloten werken haar toch wel veel energie kostte. Op het werk deed zij haar uiterste best het vol te houden. Zij kreeg thuis echter steeds vaker te horen dat ze een kort lontje had en dat ze ook niet als heel gezellig ervaren werd omdat ze altijd moe was op vrije dagen. Ann-Marie baalde van de situatie en van zichzelf. Ze besloot uiteindelijke met haar werkgever te gaan praten en stelde voor om de woensdag in plaats van de vrijdag vrij te zijn. Dat kon na de kerstvakantie wel ingeroosterd worden, dus zo werd het ook afgesproken. Anne-Marie merkte alleen geen verbetering in haar energie, eigenlijk ging het steeds slechter met haar. Ze was veel aan piekeren en baalde echt enorm van zichzelf. Na een paar keer een forse griep moest Anne-Marie tot de conclusie komen dat vier dagen werken misschien toch wat te veel voor haar was. Maar ze wilde voor geen goud terug het re-integratietraject in en ze wilde zich ook niet ziek melden. Anne-Marie voelde zich ook heel schuldig tegenover haar werkgever, haar collega’s en de studenten.
De keuze om minder te werken
Uiteindelijk besloot Anne-Marie dat ze drie dagen in de week zou gaan werken. Haar werkgever was akkoord en na de zomervakantie zou haar contract worden aangepast. Anne-Marie voelde zich enerzijds opgelucht en anderzijds voelde het als falen. Na een fijne zomervakantie startte Anne-Marie voor drie dagen in de week. Zij merkte dat dit beter vol te houden was, alleen de extra avonden en vergaderingen op niet-werkdagen waren nog steeds zwaar. Gelukkig kwam dit niet wekelijks voor en kon Anne-Marie daar in haar planning van privé activiteiten rekening mee houden. Op deze manier was het drie dagen werken soms pittig maar wel vol te houden.
Niet weer…
En toen kwam die controle afspraak in het ziekenhuis… de kanker was terug, ditmaal in haar andere borst. Weer ging Anne-Marie het behandeltraject in en weer moest Anne-Marie zich ziek melden bij haar werkgever. En nu was Anne-Marie weer ruim een jaar arbeidsongeschikt en had de bedrijfsarts een arbeidsdeskundig onderzoek geadviseerd.
En daar zaten we dus…. Samen om de tafel om de wensen en mogelijkheden ten aanzien van werk in de (nabije) toekomst te bespreken. En ook om de financiële consequenties na twee jaar arbeidsongeschiktheid in kaart te brengen.
Ditmaal was de re-integratie nog niet gestart. Anne-Marie was vreselijk moe, de ene dag erger dan de andere dag, en niet stabiel in haar energie. Daarnaast was ze erg emotioneel en kon ze nog niet omgaan met (werk)druk, deadlines en alle andere zaken die bij werken horen. Ze mistte de studenten enorm maar had tegelijkertijd het gevoel dat ze het contact met hen ook nog niet aan zou kunnen. Ze had op dat moment werkelijk waar geen idee van of en hoe ze weer kon re-integreren. Dat was prima, heel begrijpelijk eigenlijk gezien alles wat ze had meegemaakt.
Luister naar je lijf
Al pratende stelde ik haar de vraag of ze de vorige keer wel goed naar alle signalen van haar lijf had geluisterd tijdens de re-integratie? Ze gaf direct toe dat ze nu begreep dat ze veel te snel was gegaan en continue over haar grenzen was gegaan. Ze wilde zo graag beter zijn en weer het normale leven oppakken. Het gegeven dat dit haar niet goed lukte had gevoeld als falen en had ervoor gezorgd dat ze eigenlijk nog minder goed naar haar lichaam was gaan luisteren. De keuze om drie dagen te gaan werken was een hele moeilijke voor haar geweest. Het aangaan van het gesprek hierover met haar werkgever was voor haar ook een hele grote stap geweest. Gelukkig had haar werkgever heel begripvol gereageerd en was het geen enkel probleem geweest.
Arbeidsongeschikt
En toen moest ik Anne-Marie vertellen over de medische afzakker. Zij was een dag minder gaan werken als gevolg van haar eerste diagnose borstkanker en het behandeltraject. De eerste keer re-integratie was niet optimaal verlopen, al leek dat in eerste instantie wel zo. Anne-Marie had zich eerst beter gemeld en pas maanden daarna heeft zij haar werkgever gevraagd haar contract aan te passen. Het lijkt er dus alles op dat Anne-Marie geheel uit vrije wil de weloverwogen keuze heeft gemaakt een dag minder te gaan werken en daarvoor salaris (en andere rechten) in te leveren. Maar als arbeidsdeskundige en specialist in re-integratie en sociale zekerheid zie ik dat anders.
Gevolgen op lange termijn
Wanneer Anne-Marie nu de twee jaar re-integratie vol zou gaan maken (en dat zou zomaar het geval kunnen zijn) zou het UWV haar arbeidsongeschiktheid beoordelen op basis van een contract voor drie dagen in plaats van de initiële vier dagen. Het gevolg hiervan was dat Anne-Marie minder snel in aanmerking zou komen voor een WGA-uitkering (vanaf 35% arbeidsongeschiktheid) en dat een eventuele uitkering ook gebaseerd zou worden op 24 uur loon in plaats van de initiële 32 uur loon. En dit allemaal als gevolg van de eerste diagnose borstkanker en een te snelle re-integratie. Er is veel te weinig aandacht geweest voor de gevolgen van de behandeling op de lange termijn.
Beter gedeeltelijk ziekmelden
Toen Anne-Marie bij haar werkgever aanklopte en aangaf dat 32 uur werken te veel voor haar was ging er ook bij niemand een lampje branden. Het was reëel geweest om Anne-Marie op dat moment voor tenminste 25% arbeidsongeschikt te melden en goed advies in te winnen bij iemand met gedegen kennis van borstkanker en de gevolgen op lange(re) termijn. Het had natuurlijk de terugkeer van ziekte in de andere borst niet kunnen voorkomen (al is wel bewezen dat aanhoudende stress van invloed kan zijn). Bij de WIA beoordeling was Anne-Marie dan in elk geval beoordeeld op basis van een contract van 32 uur per week en bijbehorend salaris.
WIA beoordeling
In het geval van Anne-Marie heb ik als arbeidsdeskundige met de werkgever en het UWV kunnen afstemmen dat de medische afzakker gecorrigeerd werd. Zij werkt inmiddels 4 ochtend in de week in eigen werk bij haar eigen werkgever. Zij is door UWV op basis van 32 uur voor 50% arbeidsongeschikt beoordeeld en krijgt daarom naast haar loon een WGA uitkering. Was Anne-Marie op basis van 24 uur beoordeeld dan had zij geen WGA uitkering gekregen omdat ze voor 66,67% weer arbeidsgeschikt zou zijn (op basis van 4 ochtenden). Dat betekent dus een groot inkomensverlies!
No-risk polis
Bijkomend voordeel van de 50% arbeidsongeschiktheid is dat er nu ook een no-risk polis is ontstaan voor haar werkgever. Als Anne-Marie binnen vijf jaar na de WIA-beoordeling weer arbeidsongeschikt wordt zal het UWV aan de werkgever haar loonkosten vergoeden. Er ontstaat wel weer een nieuwe periode van 104 weken re-integratieplicht, echter zonder kosten voor de werkgever.
Rustig aan in de re-integratie
De moraal van dit verhaal: hoe begrijpelijk het ook is dat je na behandeling snel terug wilt naar zoals het was voordat je ziek werd, luister naar je lijf. Bouw in kleine stappen op en ga liever te langzaam dan te snel. Het opbouwen in werk en uren waarin het langere tijd vol kan houden is cruciaal. Heb aandacht voor de gevolgen van de ziekte en behandeling op de lange termijn en accepteer dat het zo is. Voor jezelf, je werkgever en de collega’s is het op de langere termijn toch het aller beste wanneer je werkt op een manier en in een hoeveelheid die goed past bij wat je aan kan. Alle focus en energie op werk om vervolgens in je privé tijd volledig afgepeigerd op de bank te zitten is altijd een hele slechte keuze! Wees eerlijk naar jezelf en vraag om deskundige ondersteuning in je re-integratie traject. Je hebt toch niet de borstkanker overleefd om vervolgens aan de stress en werkdruk ten onder te gaan!
