Op enig moment start de re-integratie. Dat kan zijn omdat jij zelf graag weer wilt beginnen, het kan ook zijn omdat je werkgever vraagt of je weer wat kan oppakken. En het kan zo zijn dat de bedrijfsarts aangeeft dat je belastbaar bent de re-integratie aan te vangen. Drie heel verschillende uitgangssituaties die kunnen leiden tot het starten van je re-integratietraject.
Jij wilt zelf graag weer aan de slag
Wanneer jij zelf graag weer wat wilt gaan oppakken dan is het heel prettig wanneer je werkgever (en collega’s) daar ook voor open staan. Het is belangrijk om, voordat je weer gaat beginnen, goed met je werkgever af te spreken wat je gaat doen, wanneer je iets gaat doen en wat jij daarvoor nodig hebt. Naar alle waarschijnlijkheid ervaar je nog beperkingen en je weet pas welk effect deze in de re-integratie gaan hebben als je de kans krijgt dit uit te proberen.
Jij kent zelf jouw werk het beste. Het heeft dan ook de voorkeur dat jij zelf komt met een voorstel waarin je kunt aangeven welke taken jij nu op denkt te kunnen en willen gaan pakken. Het zou kunnen zijn dat je het liefst zo snel mogelijk weer alles op je neemt, ik wil je echter waarschuwen. Doe het rustig aan, stap voor stap! Re-integratie met/na borstkanker kan grillig verlopen en hoe meer jij over je grenzen gaat hoe langer het gaat duren en hoe zwaarder het voor jezelf is.
De eerste 6 weken adviseer ik je sowieso om de ruimte te organiseren minder te doen dan voorgenomen. Begin ook met een relatief beperkt aantal uren aaneengesloten en op een dag. Denk bijvoorbeeld aan 2 uur per dag. En als je normaliter 5 dagen werkt begin dan bijvoorbeeld op 3 dagen met een dag tussen je werkdagen. Werk je normaliter 3 dagen dan kun je op 3 dagen starten waarbij het wenselijk is dat er een hersteldag na een werkdag gepland kan worden. Werk je altijd 3 dagen aaneengesloten dan adviseer ik je op 2 dagen te starten. Dit mogen dan wel aaneengesloten dagen zijn. Blijf je eerste stap in uren (bijvoorbeeld drie dagen van 2 uur) de eerste 4 weken aanhouden. Je lijf en je hoofd hebben echt de tijd nodig in een arbeidsritme te komen. De ene dag zal het beter gaan dan de andere dag en dat is helemaal oké. Daarna kun je een volgende stapje nemen. Bijvoorbeeld van 3 dagen 2 uur naar 4 dagen 2 uur en daarna naar 5 dagen van 2 uur. Zo kom je eerst weer in je oorspronkelijke ritme van werkdagen.
Bedenk dat je na een paar uur werken nog voldoende energie over moet hebben om te bewegen, je huishoudelijke taken te doen en je sociale contacten te onderhouden. Werk mag niet ten kosten gaan van deze andere heel belangrijke facetten van je leven. Je bent dan namelijk niet gezond en duurzaam een het re-integreren maar pleegt roofbouw op jezelf.
Bedenk ook dat je in een beperkt aantal uren een beperkt aantal taken kan oppakken. Starten met veel (eind)verantwoordelijkheid, deadlines en werkdruk zorgt bijna altijd voor een terugval. Kies afgebakende taken die je relatief eenvoudig uit kan voeren en waarbij anderen niet direct van jouw tijdlijn afhankelijk zijn.
Soms vindt een werkgever (en collega’s) het spannend iemand met/na borstkanker te laten re-integreren. Heel goed bedoeld wil de werkgever dan de werknemer beschermen door te zeggen dat iemand het beter rustig aan kan doen en beter van andere dingen dan werk kan genieten. Het kan ook zijn dat een werkgever aangeeft dat hij graag ziet dat je eerst advies van de bedrijfsarts in gaat winnen voordat je start met re-integratie. Als het goed is ben je (uiterlijk 6 weken na je ziekmelding) al in beeld bij de bedrijfsarts c.q. arbodienst en is er regelmatig contact over hoe het met je gaat. De bedrijfsarts hoeft echter op geen enkele wijze ‘akkoord’ te geven voor het starten van de re-integratie wanneer jij graag wilt beginnen. Natuurlijk kun je de bedrijfsarts wel om adviezen vragen rondom je re-integratie. Realiseer je echter dat jij zelf het laatste besluit neemt. Het is jouw baan, jouw behandeltraject, jij hebt de diagnose borstkanker gehad, jouw gevoel, jouw wens, jouw etc.
Het samen beslissen gaat in dit geval over het afstemmen tussen werknemer en werkgever waarbij jij aangeeft wat je wilt, kunt en nodig hebt en waarbij je werkgever jou daarin kan faciliteren. De bedrijfsarts kan adviseren.
De werkgever vraagt of je kan starten met re-integratie
Soms vraagt een werkgever of je al kan beginnen met re-integratie. Veelal bedoeld een werkgever dit goed. Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de duur van volledige arbeidsongeschiktheid in relatie tot het uiteindelijke resultaat van re-integratie. Na 3 maanden volledig verzuim neemt de kans op een succesvolle re-integratie af. In deze onderzoeken is echter niet gekeken naar de diverse diagnoses, enkel naar de verzuimduur in relatie tot het uiteindelijke resultaat. Een goede arbeidsrelatie, verbondenheid en wederzijds vertrouwen zijn de aller belangrijkste pijlers voor een succesvolle re-integratie. Geeft de vraag van je werkgever over het starten van re-integratie je een vervelend gevoel, bespreek dat dan met je werkgever!
Bedenk bij jezelf waarom je dit gevoel krijgt. Mogelijk voel jij jezelf nog niet klaar voor re-integratie. Het kan ook zijn dat er iets anders speelt, onderzoek dit voor en bij jezelf.
Wettelijk gezien mag de werkgever niet beoordelen of en wanneer jij in staat bent de re-integratie te beginnen. Ervaar je druk vanuit je werkgever en vind je het lastig hier goed mee om te gaan? Verzoek dan om een afspraak met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts mag wel een uitspraak doen over of je belastbaar bent (volgens de bedrijfsarts dus) om de re-integratie te starten. Zorg dat je goed voorbereid naar dit gesprek met de bedrijfsarts gaat. Schrijf voor jezelf op waarom jij van mening bent dat je nog niet zou kunnen beginnen of onder welke voorwaarden je een start zou kunnen gaan maken. Doe je bij de bedrijfsarts nooit beter voor dan dat je jezelf voelt, wees eerlijk over wat je wel en niet kan en waar je twijfels en angsten zitten.
De bedrijfsarts geeft aan dat je de re-integratie kan starten
Als het goed is ben je ca. 6 weken na je ziekmelding voor het eerst in contact met de bedrijfsarts geweest en is toen een zogenaamde Probleem Analyse opgesteld. Vervolgens is er geregeld contact geweest tussen jou en de bedrijfsarts zodat de bedrijfsarts jouw behandeling en belastbaarheid heeft kunnen volgen.
De bedrijfsarts is, naast de werknemer zelf, de enige die mag oordelen over de belastbaarheid van de werknemer. Het kan zijn dat jijzelf nog niet echt over re-integratie hebt nagedacht en/of er voor je gevoel ook nog niet echt aan toe bent en dat de bedrijfsarts toch aangeeft dat je de re-integratie kan starten. Een werkgever volgt meestal deze adviezen ook op en zal dus met jou in gesprek gaan om concrete afspraken over re-integratie te maken. Het kan zijn dat de bedrijfsarts een advies heeft gegeven over het aantal uren, dagen en taken. Dat is nadrukkelijk een advies en geen eis. Ook in deze situatie ken jij je werk het beste en jij bent de enige die weet hoe jij je voelt. Maak dus ook vooral nu je eigen plan, werk dit zo concreet mogelijk uit en ga in gesprek met je werkgever.
Mocht het zo zijn dat jij echt van mening bent dat je nog niet kan starten met re-integratie, geef dit dan ook direct bij de bedrijfsarts aan en ga het gesprek aan. Blijft de bedrijfsarts bij zijn/haar standpunt dan heb jij als werknemer het recht op een second opinion van een andere bedrijfsarts. Jouw werkgever dient dit voor jou mogelijk te maken en de andere bedrijfsarts dient onafhankelijk van de eerste bedrijfsarts / arbodienst te zijn. Jij mag zelfs ervoor kiezen deze andere bedrijfsarts de verdere begeleiding op zich te laten nemen. Het is wel van belang dat je eerst het gesprek met de eerste bedrijfsarts bent aangegaan en hebt aangegeven dat je een second opinion gaat aanvragen via je werkgever. Er zijn zelfs speciale bedrijfsartsen gespecialiseerd in oncologische zorg, de BACO.
Een andere mogelijkheid is het aanvragen van een Deskundigen Oordeel bij het UWV. Dit moet je als werknemer zelf initiëren en betalen. De wachttijd bij het UWV is momenteel erg lang en in de tussentijd lopen de re-integratieverplichtingen wel door. Als de bedrijfsarts aangeeft dat jij kan starten en je werkgever volgt het oordeel van de bedrijfsarts dan ontstaat er door wachten een vaak heel vervelende situatie. Jouw werkgever mag je namelijk via een officiële waarschuwing aangeven dat je onvoldoende meewerkt aan je re-integratie. Start je na een officiële waarschuwing niet met re-integratie dan mag je werkgever je loon opschorten of zelfs stoppen. Dit is een situatie de jouw herstel en de re-integratie uiteraard niet ten goede komt. Het goede gesprek met elkaar blijven voeren is daarom altijd cruciaal. Heb je het idee dat jij daar in je eentje nu niet toe in staat bent zoek dan hulp. Ik kan je daarin ondersteunen, je kunt ook vragen om een mediator of een andere vorm van hulp.
Het samen beslissen over re-integratie is dus niet altijd zomaar volledig en gelijkwaardig samen beslissen. In de ideale situatie is het dat wel! Dan beslissen werknemer en werkgever samen over de aanpak waarbij de werknemer leidend is en de werkgever faciliterend.
